Αρχεία τυχαίας προσπέλασης

Τα αρχεία τυχαίας προσπέλασης είναι συνήθως οργανωμένα σε πίνακες με βάση το σχεσιακό μοντέλο.
Τα προγράμματα βάσεων δεδομένων επιτρέπουν την οργάνωση μη προκαθορισμένων στοιχείων σε αρχεία τυχαίας προσπέλασης.
Για γρήγορη πρόσβαση στα στοιχεία κάθε πίνακα χρησιμοποιούνται βοηθητικές δομές αναζήτησης με δείκτες στους κυρίους πίνακες.
Τέτοιες δομές μπορεί να είναι:
- ταξινομημένοι πίνακες για στοιχεία που δε μεταβάλλονται,
- πίνακες κατακερματισμού,
- δένδρα.
Στα αρχεία αυτά υπάρχει συνήθως σύστημα το οποίο οργανώνει τη διάθεση του ελεύθερου χώρου που προέρχεται από διαγραφές.
Οι αλλαγές στο κύριο αρχείο γίνονται συνήθως άμεσα. Παράλληλα ενημερώνεται και ένα αρχείο συναλλαγών το οποίο επιτρέπει την ακύρωση συναλλαγών ή την επανεκτέλεσή τους σε παλαιότερο κύριο αρχείο.